• Dinh dưỡng đường bột: Cây lúa cần đủ 3 lá đã nở để tổng hợp đủ dinh dưỡng đường bột cho quá trình tượng mầm chồi. Để cây lúa đẻ nhánh, cần 4 lá đã nở. Dinh dưỡng đường bột được tạo ra từ lá cây lúa non. Vì vậy, việc bảo vệ lá non khỏi côn trùng và bệnh tật là rất quan trọng.
• Dinh dưỡng khoáng: Đạm và lân là hai chất dinh dưỡng khoáng quan trọng cho quá trình đẻ nhánh. Nên bón phân bổ sung đạm và lân từ 7-9 ngày sau khi gieo hạt.
• Hormone: Hormone Cytokinin được tiết ra từ rễ cây lúa có tác dụng thúc đẩy quá trình tượng mầm chồi. Nếu rễ bị tổn thương do phèn, mặn, ngộ độc hữu cơ… cây lúa sẽ khó đẻ nhánh. Trong trường hợp cây lúa đủ lá nhưng vẫn chưa đẻ nhánh, có thể sử dụng hormone kích thích sinh trưởng như GA3.
• Mực nước ruộng: Nên kiểm soát mực nước ruộng sao cho nước chỉ ngập một nửa lá lúa, tránh để nước ngập quá sâu, gây ức chế quá trình đẻ nhánh.
• Mật độ gieo hạt: Mật độ gieo hạt ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng giữa các cây lúa, từ đó ảnh hưởng đến quá trình đẻ nhánh. Gieo hạt thưa sẽ tạo điều kiện cho cây lúa đẻ nhánh nhiều hơn.
• Sâu bệnh hại: Sâu bệnh hại tấn công lá lúa non sẽ ảnh hưởng đến quá trình quang hợp, làm giảm lượng đường bột được tạo ra, từ đó ảnh hưởng đến quá trình tượng mầm chồi và đẻ nhánh.
• Thời tiết: Thời tiết ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa, bao gồm cả quá trình đẻ nhánh. Ví dụ, trong vụ đông xuân, lá lúa non thường mượt mà, cây lúa đẻ nhánh sớm hơn so với vụ hè thu.

Lưu ý:

• Cần phân biệt giữa tượng mầm chồi (bước đầu tiên của quá trình đẻ nhánh) và đẻ nhánh (mầm chồi phát triển thành chồi).
• Cây lúa có khả năng “nín” – mầm chồi đã tượng nhưng chưa đủ điều kiện để phát triển thành chồi.
• Cần đếm số cây trên một mét vuông trước khi quyết định thúc đẩy cây lúa đẻ nhánh.
• Cần thúc đẩy cây lúa đẻ nhánh sớm (trước 15 ngày sau khi gieo hạt) để đảm bảo chồi hữu hiệu.