Bí mật về giấc ngủ của hạt lúa - Bà con nông dân đã biết?

Miên trạng của hạt lúa là một hiện tượng sinh lý quan trọng, liên quan đến trạng thái “ngủ nghỉ” của hạt sau khi thu hoạch. Trong giai đoạn này, hạt lúa sống không nảy mầm hoặc nảy mầm rất chậm, mặc dù được đặt trong điều kiện tối ưu về nhiệt độ, độ ẩm và oxy. Thời gian miên trạng có thể kéo dài từ 2-3 tuần đối với các giống lúa ngắn ngày đến trên 60 ngày cho các giống lúa địa phương.

### Nguyên nhân của miên trạng

Miên trạng chủ yếu do:

– Vỏ hạt dày và ít thấm nước: Vỏ hạt mới thu hoạch thường dày và khó thấm nước, gây trở ngại cho quá trình nảy mầm.

– Phôi phát triển chưa hoàn thiện: Phôi trong hạt có thể chưa phát triển đầy đủ hoặc có chất ức chế sự nảy mầm như acid abscisic (ABA) và các hợp chất phenolic.

### Cách phá vỡ miên trạng

Để làm giảm hoặc phá vỡ miên trạng, có thể áp dụng một số biện pháp như:

– Ngâm hạt trong dung dịch acid nitric (HNO3): Đây là phương pháp phổ biến giúp kích thích sự nảy mầm bằng cách làm giảm hàm lượng các chất ức chế trong hạt. Thời gian ngâm thường từ 10-12 giờ.

– Phơi khô hạt giống: Phơi hạt giống dưới ánh nắng để giảm độ ẩm và tăng khả năng nảy mầm.

– Sử dụng hormone sinh trưởng: Phun các chất điều hòa sinh trưởng như giberellin hoặc cytokinin để kích thích sự phát triển của hạt.

### Lợi ích của tính miên trạng

Tính miên trạng có lợi trong việc bảo vệ hạt giống khỏi việc nảy mầm ngoài ruộng khi gặp điều kiện thời tiết không thuận lợi, như mưa hoặc nhiệt độ cao. Điều này giúp bảo tồn năng lượng và tài nguyên cho quá trình gieo trồng.

Việc hiểu rõ về tính miên trạng của hạt lúa giúp bà con có những biện pháp xử lý phù hợp, nâng cao hiệu quả gieo trồng và sản xuất lúa.